Νύχια περλέ

Νύχια περλέ

Ποταμόπλοια / 56

Αφήγημα

Με μια γλώσσα αιχμηρή, χειρουργική όπως και στα ποιήματά της, η Μαρία Κοπανίτσα ανατέμνει εδώ, χωρίς παραχωρήσεις, μεγάλα και εν μέρει απύθμενα θέματα της ζωής: συμβατικούς και αντισυμβατικούς έρωτες, ασθένειες, πόνο και ηδονή, στιγμές θανάτου, αναμνήσεις, γονείς και οικογενειακές ιστορίες, τους ξένους μέσα στην προσωπική ζωή. Μεταξύ απόγνωσης και ανακοπής, ανατριχίλας και ανακούφισης.  Μια σειρά από διαφορετικά κείμενα που συντείνουν ωστόσο σε μια ενιαία αφήγηση, αποδίδουν έναν ολόκληρο βίο μέσα από αναμνήσεις, αισθήσεις, φευγαλέες εντυπώσεις και διαφορετικά επίπεδα εμπειριών, καθώς διαπλέκεται το παρελθόν και το παρόν, το όνειρο, το απωθημένο, το νεκρό και το ζωντανό, το αγαπητό και το μισητό.
Οπωσδήποτε μια νέα μορφή λογοτεχνίας, ρεαλιστικής και λυρικής, συγκεκριμένης ή σκόπιμα ασαφούς, που καθιστά τη γραφή αλλά και το χιούμορ μοναδικό εξομολογητικό και θεραπευτικό εργαλείο της εσωτερικής ταραχής, του ανικανοποίητου πόθου, της πιθανής και ενδεχόμενης σωτηρίας.
   ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ

ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΓΡΑΨΑΝ:

Το «to let loose» της Μαρίας Κοπανίτσα
Εν αρχή ην η ποίηση
Στις αρχές του 2020, λίγο πριν την πανδημία και τον εγκλεισμό, βρήκα τυχαία την ποιητική συλλογή της Μαρίας Κοπανίτσα, Ίδρωσα να το πω (εκδ. Πόλις) που είχε εκδοθεί στην εκπνοή του 2019. Ό,τι υπήρχε γι’ αυτήν και το βιβλίο της στο διαδίκτυο ήταν μια σύντομη συνέντευξη που έδινε ορισμένες από τις συντεταγμένες του προσώπου Κοπανίτσα και της ποιητικής φωνής του βιβλίου. Τη συλλογή τη διάβασα πολλές φορές, τη δάνεισα σε φίλες/ους, την ξαναδιάβασα για να γράψω το κριτικό μου κείμενο στον Αναγνώστη όπου σημείωνα: «καταγράφεται μια αποσπασματική πραγματικότητα μεταξύ πραγματικού και φανταστικού στο φάσμα μονολόγου και διαλόγου, εσωτερικής διεργασίας και (εξωτερικής) διατύπωσης. […] η προφορικότητα είναι οφθαλμοφανής και διασώζει την αμεσότητα που τυπικά και καθ’ έξιν διέπει την επικοινωνία, ωστόσο, αυτή εμφανίζεται συχνά μετέωρη και συγκεχυμένη». Παρά την ομολογημένη αμηχανία απέναντι στην πρωτοτυπία των τρόπων είδα την ποίηση της Κοπανίτσα ως μεταιχμιακή γιατί με ώθησε στο να επαναπροσδιορίσω τη σημασία της ποιητικής έκφρασης του βιώματος θέτοντας υπό διερώτηση την εγκαθιδρυμένη διάσταση ανάμεσα στο βίωμα ως κειμενική καταγραφή με αμεσότητα και το βαθμό  λογοτεχνικότητας του κειμένου.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
   Βαρβάρα Ρούσσου, oanagnostis, 15.4.2025

Η αξία του ασήμαντου
Στο «Νύχια περλέ» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποταμός η Μαρία Κοπανίτσα γράφει πεζογραφία με τον δικό της ποιητικό τρόπο
Η Μαρία Κοπανίτσα στο αφήγημα «Νύχια περλέ», είτε πρόκειται για συλλογή διηγημάτων είτε για νουβέλα (και τα δύο ειδολογικά ευσταθούν και δεν ευσταθούν το ίδιο), γράφει πεζογραφία με τον τρόπο της ποίησης. Ή καλύτερα με τον τρόπο της ποίησής της. Αδιαφορώντας εντελώς δηλαδή για τις συμβάσεις και τους τρόπους της ποιητικής γραφής. Αδιαφορώντας για τις συμβάσεις γενικώς. Γι’ αυτό και η εντύπωση που αφήνουν τα πρωτοπρόσωπα κείμενά της είναι μιας αυθόρμητης, αστόλιστης, ανεπεξέργαστης, αναρχικής γραφής, που δεν έχει άλλο στόχο παρά μόνο να εκθέσει και να εκτεθεί. Αλλά ακόμη κι αυτό μοιάζει, όσο οξύμωρο κι αν ακούγεται, να μην είναι σκοπός ή πρόθεση. Απλώς η ιδιοσυγκρασία του αφηγηματικού υποκειμένου αδυνατεί να τιθασεύσει -και δεν θέλει κιόλας- την ορμή και την οργή του ανυπεράσπιστου ακατάτακτου φρενήρη εαυτού, ο οποίος δηλώνει «τα γράφω επειδή δεν μπορώ να τα μιλήσω». Άλλωστε, η συγγραφέας σε κάποιες στιγμές μοιάζει να αυτοβιογραφείται, ντυμένη όμως με τον μανδύα της λογοτεχνίας που όλα τα επιτρέπει, κι έτσι δημιουργεί ηθελημένα μια σύγχυση στον αναγνώστη μιας και αφήνει να εννοηθεί πως το αφηγηματικό εγώ ταυτίζεται με την ίδια
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
   Ευγενία Μπογιάνου, avgi, 7.4.25

Ο Βαγγέλης Χατζηβασιλείου για τα Νύχια Περλέ στο Βιβλιοβούλιο της 1ης Φεβρουαρίου 2025
Ακούστε την εκπομπή εδώ
   Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Βιβλιοβούλιο, 1.2.2025

24 προτάσεις βιβλίων για αγορές της τελευταίας στιγμής
Η αγορά κατακλύζεται από νέους τίτλους, οι οποίοι καλύπτουν αμέσως τους τίτλους της προηγούμενης εβδομάδας. Ζούμε σε μια αγορά βιβλίων που εκδίδει σχεδόν το ένα τρίτο των τίτλων της σε δύο περιόδους:  αυτή των Χριστουγέννων και στις αρχές του καλοκαιριού. Εμείς βουτήξαμε αναγνωστικά σε βιβλία που βγήκαν το τελευταίο δίμηνο – τρίμηνο, ελπίζοντας να μη ξεχαστούν. Ιδού λοιπόν οι προτάσεις μας. Καλές γιορτές με πολλές αναγνώσεις!
Τα Νύχια περλέ της Μαρίας Κοπανίτσα, Ποταμός, είναι ένα άθροισμα μικρών πεζών το οποίο μπορεί να διεκδικήσουν ποικίλες ειδολογικές κατηγορίες: η αυτοβιογραφία, η εξομολογητική πρόζα, το οικογενειακό χρονικό ή οι ιστορίες ερωτισμού. Κατά τα άλλα, τα Νύχια περλέ τραβούν νήματα από το σύνολο των προηγούμενων κατηγοριών, καταλήγοντας σε ένα πολυδύναμο αποτέλεσμα. Έχοντας θητεύσει στην ποίηση, η Κοπανίτσα θέλει ήδη από την πρώτη πεζογραφική της εμφάνιση να προχωρήσει σε έναν απολογισμό ζωής, εξιστορώντας τα παιδικά και τα νεανικά της χρόνια στην Αγγλία (γεννημένη στο Λονδίνο το 1956), τον καθοριστικό δεσμό με τον πατέρα της, τη γενεαλογία των οικογενειακών σχέσεων, τη σχέση της με τα αγγλικά και με τα μαθηματικά, καθώς και τις αμφισεξουαλικές της εμπειρίες. Όλα αυτά, όμως, όχι σε τάξη και σειρά, ούτε διακριτά ή σε κάποια αλληλουχία και ακολουθία μεταξύ τους, αλλά ηθελημένα ανάκατα και ατάκτως επιμερισμένα, σαν μια σπασμένη ενότητα ακαριαίων εκρήξεων με μεγάλη αφηγηματική ορμή και συμπυκνωμένη εμβέλεια.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
   Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, oanagnostis, 23.12.2024

Ελληνική λογοτεχνία: Οι νέες εκδόσεις που διαβάσαμε και ξεχωρίσαμε
Η ομάδα του «Κ» επιλέγει μυθιστορήματα και συλλογές διηγημάτων και ποιημάτων από τις πρόσφατες κυκλοφορίες
Τα ποιητικά πεζογραφήματα της Μαρίας Κοπανίτσα Νύχια περλέ (εκδ. Ποταμός) είναι γεμάτα οικογενειακές ιστορίες, παρεξηγήσεις, ανησυχίες, χαμένα φιλιά, συνθηματικά τηλεφωνήματα, προσωπικούς γυμναστές, επικήδεια γεμιστά και άλλα υλικά των αναμνήσεων. —Α.Δ.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
   Άθως Δημουλάς, kathimerini, 18.12.2024

Μαργαριτάρια
«Χάρτη θέλει αυτή εδώ η περιγραφή που να μας χαρτογραφεί» (σ. 12). 
Η Μαρία Κοπανίτσα (Λονδίνο, 1956) γράφει μια ασυνάρτητη συλλογή “διηγημάτων”. Λέω “διηγημάτων” γιατί δεν έχουμε να κάνουμε με διηγήματα αλλά με πρωτοπρόσωπα κείμενα, που μοιάζουν να έχουν γραφτεί χωρίς ιδιαίτερη σκέψη. 
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
   Αλέξανδρος Ζωγραφάκης, www.istos.gr, 9.11.2024

Γράψτε μια κριτική