Το καλάθι σας είναι άδειο!
(Με αφορμή ένα μαθητικό του τετράδιο)
Ἡ πρώιμη ποιητικὴ περίοδος τοῦ Νικηφόρου Βρεττάκου, καὶ εἰδικὰ αὐτὴ ποὺ προηγεῖται τῆς κυκλοφορίας τῆς πρώτης του ποιητικῆς συλλογῆς, Κάτω ἀπὸ σκιὲς καὶ φῶτα (1929), ἀλλὰ καὶ τὰ ἀμέσως κατοπινότερα ἔτη, ἴσαμε τὴν ἔκδοση τῆς δεύτερης λογοτεχνικῆς του κατάθεσης, Κατεβαίνοντας στὴ σιγὴ τῶν αἰώνων (1933), δὲν ἔχουν ἀπασχολήσει τὴν ἔρευνα στὸν βαθμὸ ποὺ θὰ τοὺς ἄξιζε. Καὶ ὅμως: πρὶν κἂν ἀποτολμήσει ὁ δημιουργὸς νὰ τυπώσει σὲ βιβλίο τὰ πρωτόλειά του, ξεκίνησε ἀπὸ τὰ μαθητικά του χρόνια νὰ δημοσιεύει ποιήματα σὲ τοπικὲς ἐφημερίδες, ἐνῶ παράλληλα ἔγραφε στίχους σὲ ἕνα τετράδιο, τὸ ὁποῖο ἀπόκειται στὸ προσωπικό του ἀρχεῖο. Ἡ παροῦσα συμβολὴ στοχεύει νὰ ἀναδείξει καὶ νὰ συζητήσει τὶς στιχουργικὲς καὶ ὑφολογικὲς ἀναζητήσεις στὰ συγκεκριμένα πρωτόλεια τοῦ ποιητῆ, ἐντάσσοντάς τα ταυτόχρονα στὸ συνολικό του ἔργο καὶ στὶς συνιστῶσες τῆς ἐποχῆς καὶ τοῦ βίου του.
ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΓΡΑΨΑΝ:
Γιώργος Ανδρειωμένος: «Ανιχνεύοντας τον πρώιμο Βρεττάκο»
κριτική της Ανθούλας Δανιήλ
Ο Γιώργος Ανδρειωμένος, καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, με σπουδαίο έργο, αποτελεί την εγγύηση του εγχειρήματος που ανέλαβε. Το βιβλίο του Ανιχνεύοντας τον πρώιμο Βρεττάκο (Με αφορμή ένα μαθητικό του τετράδιο) φωτίζει το ποιητικό έργο του μεγάλου ποιητή. Συνήθως, ένας ποιητής μένει στη μνήμη μας από το έργο που τον καθιέρωσε και αξιολογήθηκε ως σημαντικό. Σπανίως αναφερόμαστε στο πρώιμο, το οποίο συχνά μπορεί να είναι επίσης αξιόλογο, αλλά και μπορεί να πάσχει από υπερβολή που συνάδει με τη νεανική ηλικία. Ωστόσο, ακόμη κι αν είναι ατεχνότερο, αυτό το πρωτόλειο έχει το προσόν της παρθενικής ματιάς και της ελπίδας που τρέφει ο νέος ποιητής για τον κόσμο.
Ο Ανδρειωμένος ήρθε σε επαφή με τον γιο του ποιητή, τον γνωστό σκηνοθέτη Κώστα Βρεττάκο, ο οποίος του παρέδωσε ένα κειμήλιο. Το μαθητικό τετράδιο του πατέρα του, όπου εκείνος κατέγραφε τις πρώτες ποιητικές συγκινήσεις του.
Ο καθηγητής επισημαίνει πως η πρώιμη παραγωγή του ποιητή (Κάτω από σκιές και φώτα, 1929, και άλλα έργα που ακολούθησαν) δεν έχει μελετηθεί όσο θα έπρεπε. Το ενδιαφέρον είναι πως τα πρώτα δημοσιευμένα έργα του Βρεττάκου δεν είναι πρωτόλεια, εφόσον τα πρωτόλεια είναι εκείνα του μαθητικού τετραδίου. Προϋπήρξε, δηλαδή, της επίσημης εμφάνισης έργο προετοιμασίας.
Στις σελίδες του βιβλίου του Ανδρειωμένου θα βρούμε όλα τα ποιήματα τυπωμένα και τα χειρόγραφα φωτογραφημένα, καθώς και τα σχέδια του νεαρού Βρεττάκου, μαζί με σχόλια και παρατηρήσεις με το απαραίτητο απόσπασμα για την τεκμηρίωση. Είναι μια πολύ σημαντική μελέτη που απευθύνεται σε κάθε ενδιαφερόμενο για την ποίηση γενικά και τον Βρεττάκο ειδικά.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
της Ανθούλας Δανιήλ, diastixo.gr, 8.5.2015
